İslam Birliği (İslamcılık)

İslamcılık, Osmanlı Devleti’ nin bütünlüğünü korumak amacıyla XIX. yüzyılın ikinci yarısında, özellikle 1877 -1878 Osmanlı – Rusya savaşından sonra, önem kazanan bir düşünce akımıdır.  İslamcılık düşüncesini savunanlara göre; toplumun temel direği dindir.  Din ile millet birdir. Hangi milletten olurlarsa olsunlar bütün Müslümanların halifenin etrafında birleşmesi gerekir. İslamcılar, Osmanlı Devleti’ nin İslam dininin temel esasları olan şeriat esaslarından ayrıldığı için geri kaldığını ileri sürdüler.  İslamcıların bir bölümü şeriattan zerre kadar ayrılma yanlısı değildi. Diğer bir grup ise, batı uygarlığının maddi yanını oluşturan endüstrinin, bilim ve teknolojinin alınmasında bir sakınca görmüyordu. İslamcılık XIX. yüzyılın sonlarına doğru devletin resmi politikası olacak kadar önem kazandı. II. Abdulhamid, İngiltere ve Rusya’nın hâkimiyetleri altında yaşayan Müslümanları, kendilerine karşı kullanmayı düşündü. Fakat bu düşünce devleti kurtarmaya yeterli olamadı. Birinci Dünya Savaşı da, Osmanlı padişahının halife olarak yayınladığı cihad fetvasına rağmen bazı Araplar Türk askerlerine ateş açmaktan geri durmadı. Bu olay Osmanlı Devleti’ nin bütünlüğünü korumada, İslamcılık düşüncesinin başarılı olamadığını açık bir şekilde ortaya koymuştur.